طرح صنعتی

تعریف طرح صنعتی :

ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط ، رنگ یا بدون آن بگونه ای که ترکیب یا شکل یک فراورده را از نظر تزیینی و زیباشناختی تغییر داده و باعث جذب مصرف کننده گردد را طرح صنعتی می گویند . در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نسخه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت قانون نمی باشد .
اگر طرح جدیدی برای محصولات تولیدی خود ایجاد کرده اید یا بسته بندی منحصر به فردی ابداع کرده اید قبل از افشا باید آنرا ثبت نمائید .هر تغییر در شکل ظاهر یا نوع بسته بندی که باعث زیبا شدن محصول تولیدی شما گردید و باعث جذابیت محصولات شما برای مصرف کننده موجب شود را قبل از افشا ثبت نمایید تا جلو سو استفاده رقبای خارجی و داخلی در بازارهای هدف گرفته شود.با ثبت طرح صنعتی می توانید به راحتی جلو واردات یک محصول که تقلیدی از طرح تولیدی ثبت شده شما است را بگیرید
طرح صنتی دایره وسیعی از محصولات صنعتی، خانگی ، اداری، ورزشی ، صنایع دستی، اسباب بازی ، مبلمان اداری ، لوازم برقی، خودرو و قطعات آن، ابزار های فنی و پزشکی بهداشتی ، اقلام لوکس، تزئینی ، منسوجات ، فرش و لباس ، ظروف آشپزخانه ، مصنوعات پلاستیکی و حتی بسته بندی طیف وسیعی از محصولات را شامل می شود . از اینرو و وفق ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی علائم تجاری مصوب 1386 هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی یا خطوط، رنگها و یا بدون آن به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصول از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است”.
شاید یک طراح در طراحی طرح موردنظر به جنبه های مختلف مانند باب میل بازار ، انبار داری ، تعمیر و نگهداری ، حمل و نقل ، تولید سریع و کم هزینه … را در نظر داشته باشد اما آنچه که حقوق طرح صنعتی حمایت می کند فقط شکل و ظاهر آن محصول آنهم از جنبه زیبایی شناسی را شامل می گردد در سایر خصوصیات ،بخصوص ویژگی فنی یا عملکردی آن تحت حمایت این قانون نمی باشد.

حمایت از طرح صنعتی چه حقوقی به دارنده آن میدهد؟

در بسیاری از کشورها از جمله ایران طبق ماده 52 قانون ، طرح صنعتی باید ثبت شود تا تحت حمایت قوانین مربوط به طرح صنعتی قرار گیرد. هرگاه یک طرح صنعتی به موجب قانون به ثبت برسد مالک آن از حق انحصاری جلوگیری از نسخه برداری غیرمجاز یا تقلید توسط شخص ثالث برخوردار می شود این حق موجب می شود اشخاص ثالث از ساخت، عرضه، واردات، صادرات یا فروش هر محصولی که طرح در آن به کار رفته یا در آن گنجانده شده است منع شوند. طبق ماده 28 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری بهره برداری از هر طرح صنعتی ثبت شده توسط اشخاص غیر مشروط به موافقت مالک است که شامل ساخت ، فروش و وارد کردن اقلام حاوی طرح صنعتی ثبت شده می باشد. مالک می تواند علیه هر شخصی که بدون موافقت او، حقوق ناشی از ثبت را نقض کند در دادگاه اقامه دعوی نماید.
شایان ذکر است قانون و شیوه عملکرد هر کشور، حوزه اصلی حمایت از طرح های ثبت شده را معین خواهد کرد به عنوان مثال جمهوری اسلامی ایران در ماده 28 قانون حمایت از اختراعات، طرح های صنعتی، علائم و نام های تجارتی مصوب 1386 این حقوق را اینچنین بر می شمرد:

بهره برداری از هر طرح صنعتی که در ایران ثبت شده باشد، توسط اشخاص، مشروط به موافقت مالک آن میباشد.
بهره برداری از یک طرح صنعتی ثبت شده عبارتنداز : ساخت، فروش و وارد کردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی.
مالک طرح صنعتی ثبت شده می تواند علیه شخصی که بدون موافقت او افعال مذکور در بند (ب) این ماده را انجام دهد یا مرتکب عملی شود که عادتا موجبات تجاوز آینده را فراهم آورد در دادگاه اقامه دعوی نماید.

مدارک لازم جهت تقاضای ثبت طرح صنعتی

1- تکمیل اظهارنامه تقاضای ثبت طرح صنعتی؛

2- مدارك مثبت هويت متقاضي؛

الف) اشخاص حقیقی: کپی برابر اصل شده شناسنامه و کپی کارت ملی برابر اصل

ب) اشخاص حقوقی: آخرین روزنامه رسمی دلیل مدیریت کپی برابر اصل شده شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء

3- مدارك نماينده قانونی: درصورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی (وکیل، دارنده یا دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی و …) به عمل آید مدارک آن ضمیمه گردد.

4- مدارک مثبت هویت طراح: ارائه کپی برابر اصل شده شناسنامه و کارت ملی طراح

5- اگر طرح صنعتي دو بعدي باشد، پنج نمونه از شكل يا تصوير گرافيكي يا پنج نمونه از طرح ترسيم شده؛

6- اگر طرح صنعتي سه بعدي باشد، پنج نمونه از شكل يا تصوير گرافيكي يا پنج نمونه از طرح ترسيم شده از تمامي جوانب طرح موردتقاضا؛

7- در طرح صنعتي سه بعدي، مرجع ثبت مي‌تواند ماكتي از آن را به همراه اظهارنامه درخواست نمايد. اندازه ماكتي كه متقاضي از مدل طرح خود ارائه مي‌دهد، بايد حداكثر 20×20×20 سانتي متر و وزن آن حداكثر 2 كيلوگرم و از ماده‌اي بادوام و غيرفاسد شدني باشد.

8- درصورتیکه متقاضی بخواهد طرح مورد درخواست وی منتشر نگردد، همراه مدارک درخواست كتبي مبنی بر تأخير انتشار آگهي ثبت طرح صنعتي با تعيين مدت تأخیر (حداکثر یک سال).

9- چنانچه طراح مالک نباشد و همچنین نخواهد نام وی در مدارک و آگهی طرح صنعتی قید شود باید درخواست كتبي مبني بر عدم ذكر نام خود را ضمیمه نماید.

10- رسيد مربوط به پرداخت هزينه های قانونی:

الف) واریز هزینه اظهارنامه به حساب سیبا شماره 2171329015001 بانک ملی بنام تمرکز وجوه درآمد خدمات ثبتی اداره کل مالکیت صنعتی (قابل پرداخت در کلیه شعب بانک ملی سراسر کشور)را ضمیمه نماید.

ب) معادل ارزی کلیه هزینه ها و تعرفه ای ثبتی علامت بر مبنای فرانک سوئیس می بایست به شماره حساب ارزی 740001 نزد بانک ملی- شعبه عباس آبادغربی(803) به نام خدمات ثبتی اداره کل مالکیت صنعتی واریزگردد.

11- استفاده از حق تقدم :درصورتی که متقاضی یا متقاضیان ثبت بخواهند به استناد تقاضای ثبت یا ثبت خارج ازکشور از مزایای حق تقدم (حداکثر6ماه) استفاده نمایند می بایست مدارک مربوط به حق تقدم را همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15روز از آن تاریخ تسلیم کنند.

توجه1- طرح چاپ شده اشكال و تصاوير گرافيكي يا ترسيم شده، موضوع بندهاي 4 و5 فوق، بايد حداكثر در ابعاد 20×20 سانتي متر باشد و در آن رنگي بودن يا نبودن اشكال و تصاوير تصريح گردد.

توجه2- در صورت نیاز به ارائه ماكتي از مدل طرح، مرجع ثبت مي‌تواند ماكت مزبور را ممهور به مهر و تاريخ نموده به متقاضي اعاده نمايد. (تشخیص ارائه ماکت با مرجع ثبت می باشد.)

چک لیست ثبت طرح صنعتی